| ||||||||||
|
| ||||||||||
EN ÇOK OKUNANLAR |
LOZAN BARIŞ ANTLAŞMASI’NIN 100. YILI KUTLU OLSUN
25 Temmuz 2023, 13:35 LOZAN BARIŞ ANTLAŞMASI’NIN 100. YILI KUTLU OLSUN Lozan Barış Antlaşması, İsviçre Lozan kenti, Leman Gölü kıyısında, Rivage Palace otelinde genç Türkiye Cumhuriyeti ile karşısında oluşan 27 devlet arasında imzalanmıştır. Bu antlaşma ile, Osmanlı İmparatorluğuna son vermeyi amaçlayan, galip devletlerin dayatmaları şeklindeki, Fransa Paris yakınlarında, Sevr mahallesindeki Seramik Müzesi salonlarında imzalatılmış olan Türkler için bir utanç vesikası niteliği taşıyan “Sevr Antlaşması” çöpe atılmış oluyordu. Bu diplomatik bir zafer niteliğindeki antlaşma, genç ve çağdaşlaşmayı hedefleyen Türkiye Cumhuriyeti Devleti’nin, işgalci devletler ve yanlarına toplanan imzacılara kabul ve tescil ettirilmesinin, aleme ilan edilmesinin, Anadolu topraklarının Vatan olarak sınırlarıyla birlikte tapulanmasının belgesidir. Lozan görüşmelerine katılacak delegeler dikkatle seçilmiş, tüm konular ATATÜRK liderliğinde müzakere edilmiş ve gerektiğinde her maddenin gizli telsiz sistemiyle Ankara ile koordine edilmesi kararlaştırılmıştır. Fakat, görüşmelerde üzerinde hiç bir tavizin konuşulmaması, maddelerin istediğimiz şekilde kabul edilmemesi halinde Ankara’ya soru sorulmadan görüşmelerin kesilmesi ve yurda dönülmesi kararlaştırılan iki maddesi vardır. Bu maddeler ; 1. Kapitülasyonlar kayıtsız şartsız kaldırılacaktır. 2. Anadolu’da Ermenilere hiçbir toprak parçası verilmeyecektir. Bu hususlar ve kritik görüşmeler, anlaşmada sorun olan hususlar, toplantının çıkmaza girmesi ve Türk Heyetinin ülkeye dönmesi, sonrasında toplantının ikinci kez başlaması ve sonuca ulaşılması sürecinde yaşananlar ünlü Siyasi Tarih Hocası Prof.Rıfat Uçarol ve Ankara Hukuk Fakültesi İnkılap Tarihi Hocası Prof. Ahmet Mumcu Hocanın ders kitaplarında çok güzel anlatılmıştır. Ulu Önder ATATÜRK, 26 Temmuz 1927 tarihindeki konuşmasında “Lozan Antlaşması, Türk tarihinde bir dönüm noktasıdır. Türk Milleti için siyasal bir zafer oluşturan bu antlaşmanın Osmanlı tarihinde eşi yoktur. Lozan Antlaşması imza gününün Milli Bayram olarak kabul edilmesi uygundur” demiştir. Lozan Günü 1930 ve 1940’lı yıllarda yurt çapında coşku ile kutlanmıştır. 1951 yılından itibaren kutlamalar savsaklanmış, 1955 yılına gelindiğinde kutlamalara izin verilmemiştir. Lozan Antlaşması’nın Türkiye Cumhuriyeti için önemi nedir? Lozan Antlaşması, İsviçre’nın Lozan şehrinde görüşüldü ve imzalandı. Antlaşma Türkiye Büyük Millet Meclisi temsilcileri ile Britanya İmparatorluğu, İtalya Krallığı, Fransız Cumhuriyeti, Yunanistan Krallığı, Japon İmparatorluğu, Romanya Krallığı ve Sırp, Hırvat ve Sloven Krallığı temsilcileri ve diğer gözlemci devletler tarafından imzalandı. Lozan Barış Antlaşması’nın imzalandığı yer ise Leman Gölü kıyısındaki Beau - Rivage Palace’tı. Lozan Antlaşması, Türkiye Cumhuriyeti’nin kurucu anlaşması ve Türk Vatanının tapu senedi olarak kabul ediliyor. Bu antlaşmanın imzalanması sırasında, İngiliz Dışişleri Bakanı Lord Curzon, Türk Delegasyonu Başkanı İsmet İnönü Paşaya dönerek “isteklerinizi kabul ettirdiğiniz için o kadar sevinmeyin, yakın zamanda para bulmak için Londra’ya geldiğinizde bu bize kabul ettirdiğiniz maddeleri geri kabul edeceksiniz” demiştir. Bu sözler Ankara’da konu olduğunda, Ulu Önder Atatürk, kalkınma ve çağdaşlaşma çabalarımıza dış borç almadan devam edeceğiz” demiştir. Türk Tarihinin en önemli hukuk metinlerinden bir tanesi olan Lozan Barış Antlaşması imzalanışının üzerinden 100 yıl geçti. Dönem dönem çeşitli tartışmalarla yeniden gündeme gelen Lozan Barış Antlaşması hakkında pek çok konu merak edilir. İmzalanmasının 100. Yılında, Lozan Barış Antlaşması neden önemli sorusunun cevabı da merak ediliyor. Anadolu’yu işgal etmeye başlayan devletler tarafından ve Osmanlı İmparatorluğuna dayatılan Sevr Anlaşması’nı geçersiz kılan Lozan Antlaşması tarihi bir öneme sahiptir. Bu antlaşma TBMM tarafından da onaylandı. Antlaşma ile Türkiye Cumhuriyeti’nin bağımsızlığı ile Misak-ı Milli; itilaf devletlerince resmen tanınarak kabul edildi. Lozan Barış Antlaşması sonuçları nelerdir sorusunun cevabı da merak ediliyor. Lozan ile Türkiye, savaş tazminatı ödemekten, kapitülasyonlardan, bir karış toprak vermeden, Sevr belgesinden kurtuldu. Irak sınırı ve Hatay konusu hariç ülke sınırları belli oldu ve Türkiye bakımından I. Dünya Savaşı sona ermiş oldu. Derleyen – Yazan : Av. Naci SÖZEN (Em. Hv. Kd. Alb.) 24 Temmuz 2023 NOT : Merak eden okuyucularımız için alıntı birkaç ayrıntıyı aşağıda sunuyoruz. ************************************************************************* Antlaşma 5 bölüm ve 143 maddeden müteşekkildir. Bölüm I: Siyasî Hükümler / Madde 1 - 45 Bölüm II: Mali Hükümler / Madde 46 - 63 Bölüm III: Ekonomik Hükümler / Madde 64 - 100 Bölüm IV: Ulaşım Yolları, İletişim Hatları ve Sıhhî Hükümler / Madde 101 - 118 Bölüm V: Savaş Tutsakları, Mezarlıklar, Genel Hükümler / Madde 119 - 143 Bazı Maddeleri: • Madde 3 — Türkiye'nin İran'a kadar sınırı aşağıdaki biçimde saptanmıştır. o Birincisi - Suriye ile; 20 Ekim 1921 günü yapılan Fransa - Türkiye Antlaşması'nın 8. Maddesi'nde tanımlanmış sınır. o İkincisi - Irak ile; Türkiye ile Irak arasındaki sınır dokuz ay içinde Türkiye ile Büyük Britanya arasında dostça belirlenecektir. • Madde 12 — İmroz ve Bozcaada ile Tavşan Adaları ve ayrıca İtalya'nın egemenliği altına bırakılan Oniki Adalar dışındaki Doğu Akdeniz Adaları; özellikle Limni, Semendirek, Midilli, Sakız, Sisam ve Nikarya Adaları üzerinde Yunan egemenliği teyit edilmiştir. Asya kıyısından üç milden az uzaklıkta bulunan Adalar, işbu antlaşmada aksine bir hüküm bulunmadıkça, Türkiye egemenliği altında kalacaktır. • Madde 14 — Türk egemenliği altında kalan İmroz (Gökçeada) ve Bozcaada adaları, mahallî unsurlardan müteşekkil ve mahallî idare ile özel bir idare teşkilatına sahip olacaktır. Düzenin sağlanması, yukarıda belirtilen yerel yönetim tarafından yerel halk arasından görevlendirilen ve onun emri altındaki bir polis gücü tarafından sağlanacaktır. • Madde 15 — Türkiye, Oniki Adalar üzerindeki tüm hak ve senetlerinden İtalya lehine feragat eder. • Madde 17 — Türkiye, Mısır ve Sudan üzerindeki tüm hukuk ve senetlerinden vazgeçer. • Madde 20 — Türkiye, Britanya Hükûmetince Kıbrıs'ın 5 Kasım 1914'ten itibaren ilhakını tanır. • Madde 21 — 5 Kasım 1914 tarihinde Kıbrıs Adasında yerleşmiş olan Türk uyrukları, yerel yasanın belirlediği koşullara göre, İngiltere uyrukluğuna geçecek ve böylece Türk uyrukluğunu yitireceklerdir. Türk uyrukluğunu seçenler, izleyen on iki ay içinde Kıbrıs Adasından ayrılmak zorunda kalacaklardır. • Madde 22 — Türkiye, Trablusgarp (Libya) üzerinde sahip olduğu tüm hak ve ayrıcalıkların kesinlikle kaldırıldığını tanır. • Madde 23 — Taraflar, Boğazlar Rejimine ilişkin, Çanakkale Boğazı'nda, Marmara Denizi'nde ve Karadeniz Boğazı'nda denizden ve havadan, gerek barış, gerek savaş zamanlarında özgürce geçiş ve gidiş-geliş ilkesini kabul ederler. • Madde 28 — Taraflar, Türkiye'de Kapitülasyonların tümü ile kaldırılmasını kabul ettiklerini açıklarlar. • Madde 38 — Türkiye; doğum, milliyet, dil, soy, ya da din ayırt etmeksizin, Türk halkının tümünün yaşam ve özgürlüklerini, en geniş biçimde korumayı yükümlenir. • Madde 46 — Osmanlı Devlet Borçları, Osmanlı İmparatorluğu’ndan ayrılarak yeni kurulan devletler arasında bölüşülecektir. • Madde 58 — Türkiye; Almanya ve Avusturya tarafından devredilmiş olan altın para üzerindeki her türlü haklarından, (Yunanistan hariç) Müttefik Devletler lehine feragat eder. Yine Türkiye, Osmanlı Hükûmetince İngiltere'ye ısmarlanmış olup Britanya Hükûmeti'nce 1914 yılında el konulan savaş gemileri için ödenmiş bulunan paralardan ve bu konuda her türlü istemlerinden vazgeçer. • Madde 59 — Yunanistan, savaş yasalarına aykırı olarak Anadolu’da Yunan Ordusu'nun ya da yönetiminin eylemlerinden doğan zararların onarımı yükümünü tanır. Öte yandan, Türkiye, Yunanistan’ın parasal durumunu göz önünde tutarak Yunan Hükûmetine karşı her türlü isteklerinden kesinlikle vazgeçer. • Madde 128 — Türkiye Hükûmeti; Britanya İmparatorluğu, Fransa ve İtalya Hükûmetlerine karşı, kendi toprakları üzerinde ölenlerin mezarları, mezarlıkları, toplu ceset çukurları ve adlarına dikilmiş anıtlarının bulunduğu arsaları o devletlere ayrı ayrı ve süresiz olarak bırakmağı yükümlenir. • Madde 143 — İşbu Antlaşmaya taraf her bir Devlet; Antlaşmayı bir tek belge ile onaylayacaktır. Antlaşma, 24 Temmuz 1923 günü, Lozan'da yalnız bir nüsha olarak düzenlenmiş olup bu nüsha Fransız Cumhuriyeti arşivlerinde saklanacak ve bu Hükûmet, taraflardan her birine, onun aslına uygun bir örneğini verecektir 24 Temmuz 1923'te Lozan Antlaşması imzalandı. • 23 Ağustos 1923'te Türkiye Lozan'ı onayladı. • 25 Ağustos 1923'te Yunanistan Lozan'ı onayladı. • 13 Ekim 1923'te Ankara başkent ilan edildi. • 29 Ekim 1923'te cumhuriyet ilan edildi. • 3 Mart 1924'te hilâfet kaldırıldı ve Osmanlı hanedanı sürgüne gönderildi. • 3 Mart 1924'te Tevhîd-i Tedrîsât Kanunu çıkarıldı ve medreseler kapatıldı. Tekke ve zaviyelerin kapatılması, islami harflerin kaldırılıp Harf Devrimi’nin yapılması için de altyapıyı oluşturuldu. • 3 Mart 1924'te Şeriyye ve Evkaf Vekaleti kaldırılarak din siyasetten ayrıldı. • 3 Mart 1924'te Erkân-ı Harbiye-i Umûmiye Vekâleti kaldırılarak ordu siyasetten ayrıldı. • 12 Mart 1924'te İtalya Lozan'ı onayladı. • 31 Mart 1924'te Türkiye, antlaşmayı onayladığına dair belgeyi teslim etti. • 15 Mayıs 1924'te Japonya Lozan'ı onayladı. • 16 Temmuz 1924'te İngiltere Lozan'ı onayladı. • 6 Ağustos 1924'te tüm tarafların onaylamasıyla antlaşma yürürlüğe girdi (ALINTIDIR) ******************************************************************
Bu haber 210 defa okunmuştur.
|
SON YORUMLANANLAR
HABER ARA |
||||||||
|
© 1999 - 2023 haber sitemize girilen ve yüklenen yazı, bilgi belge, içerik ve fotoğrafları Kazancı haber her türlü basım yayın kitap broşür vb işlerde kullanabilir sahipleri bu konuda muvakatname vermiş sayılır. ayrıca sitede yayınlanan her türlü veri kazancı haberden izin almadan kullanılamaz. Haber, Köşe Yazıları ve yorumların sorumluluğu sahiplerine ait olup, sitemiz bu konuda herhangi bir sorumluluk kabul etmez. Altyapı: MyDesign Haber Sistemi |
||||||||||
.jpeg)
