BİR AKEDEMİSYEN GÖZÜYLE KAZANCI’NIN İLK KİTABI

‘’KAZANCI İLE İLGİLİ BİLMEK İSTEDİĞİNİZ HER ŞEY’’

(KİTABI)

ÖNSÖZ

Bu kitaba bir önsöz yazmam talebi gelince hiç düşünmeden kabul ettim; çünkü bu istek kırk yıldan fazla bir geçmişimiz olan Kazancılı değerli arkadaşım İbrahim Şahin’den geliyordu. Kendisi, Ermenek Lisesi’nden sınıf arkadaşım olduğu gibi, aynı zamanda üniversite yıllarında üç yıl aynı evi paylaştığım, Ermenek-Göksu havzasının yoksul çocuklarının çok iyi bildiği yokluk içinde evden uzakta öğrenim görmenin zorluklarını birlikte yaşadığım, paylaştığım, herhangi bir arkadaştan öte özel bir insandı. İbrahim, öğrenciliğinde, kendisi bir kişiydi, fakat üç kişilik enerjiye sahipti. Zaman içinde yaptıklarına, yazdıklarına bakarak hâlâ öyle olduğunu görüyorum. İşte, Kazancı’nın yetiştirdiği değerli insan, aydın, asker ve hukukçu Naci Sözen’in yazdığı bu çok önemli ve değerli kitaba da elinden gelen katkıyı vermeye devam ediyor. Bu çerçevede, ben de bu önsözü yazmayı bir görev bildim, fakat klasik bir önsözün ötesinde bir şeyler yazmaya karar verdim.

Ben, Kazancı’ya oldukça uzak köylerin birinden, Esentepe (Lemos) köyünden olmama rağmen Kazancı ve Kazancılılar benim için hep kalben ve ruhen çok yakın hissettiğim bir yer ve insanlar olmuştur.

Lisede tanıdığım Kazancılı arkadaşlarım oldu. Yine üniversitede aynı evi paylaştığım bir diğer güzel insan Asım Tunca idi. Kendisi çalışkan, dengeli, planlı, işini ciddiyetle yapan bir kişiydi. Eminim meslek hayatında da hep çok sevilen, saygın bir öğretmen olmuştur. O yıllarda ev arkadaşlarım dolayısıyla çeşitli mesleklerden, tahsilli olan olmayan başka Kazancılılar da tanıdım; istisnasız hepsi düzgün, samimi, vefalı güzel insanlardı. Köylerimizden getirdiğimiz malzemeler nedeniyle Kazancı topraklarında yetişen meyve, sebze, bakliyatı; kısaca Kazancı’nın “ekmeğini” yemiş insanlardan biri de ben oldum.

Yukarıda söylediklerim, bu kitaba önsöz yazmam için önemli nedenlerdir, fakat bundan daha önemlisi kitabın ve yazarın kendisidir.

Orta Toroslarda, Taşeli’nde, tıpkı Göksu Nehri gibi kendisine bin bir güçlükle bir çıkış yolu yaratmaya çalışan ve bunun için bıkmadan usanmadan uğraşan insanlarımızın azmi, başarıları benim için hep bir ilham ve gurur kaynağı olmuştur. O insanlardan biri de Naci Sözen ve onun yıllara dayanan çabasının ve birikiminin ürünü elinizdeki bu eserdir.

Naci Sözen Beyefendi ile henüz yüz yüze bir tanışmam olmadı, fakat birkaç yıldır kendisinin Ermenek ve Kazancı’daki elektronik medya organlarında yayımlanan çeşitli yazılarını okumuştum. Bu kitap vesilesiyle yenilerini de okudum. Fark ettim ki, Naci Sözen Bey ile bazı ortak noktalarımız da varmış. Bunlardan biri, Kazancı’da eğitim tarihinin öncüsü efsane öğretmen Sami Öztaş’ın oğlu olan Ünal Öztaş, Naci Bey’in ortaokuldaki öğretmenlerinden biriyken, benim de lisede coğrafya öğretmenim ve sevdiğim öğretmenlerin içinde ilk sıraya koyduğum ve benimle özel olarak ayrıca ilgilenen bir insandı. Naci Bey’in bir subay olarak mesleki eğitim için bir süre bulunduğu ABD’nin Texas eyaleti yine bir başka ortak noktamız. Aynı eyalette devlet burslusu bir öğrenci olarak ben de üç yıldan fazla kaldım. Son olarak, Albay Naci Sözen’in ikinci bir yüksek öğretim kurumu olarak okuyup mezun olduğu Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi, benim de ikinci üniversite olarak okuduğum Siyasal Bilgiler Fakültesi (Mülkiye) ile yan yana komşu fakültelerdi. Birbirini tanımayan iki Ermenekli olarak, farklı zamanlarda da olsa bu kadar farklı diyarların aynı mekânlarında bulunmuş olmak bu satırları yazarken bana heyecan vermiştir.

Çocukluğumuzda, köyümüzün yüksek yerlerindeki tarlalarına veya dağlarına gittiğimiz zaman Göksu Nehri’nin öte yakasında köyler görürdük. Daha yakın ve net görünen köyün Nadire (yeni adıyla Ardıçkaya) olduğunu söylerlerdi. Sonra daha uzaklarda sisler arasında belli belirsiz görünen köyleri işaret ederek “Orada Kazancı var” derler ve başka köylerden de bahsederlerdi. İlkokulu bitirirken sınav için ilk kez gittiğimiz o zamanki ilçemiz Ermenek’i bile henüz yakından görmemiştik. Orayı da ancak yüksek yerlere çıkınca görebiliyorduk. “Taa o dağın dibinde kararıp çöken yer Ermenek” derler, sisler içinde bir yeri işaret ederek gösterirlerdi. Bizim elektriğe daha çok uzak olduğumuz o yıllarda geceleri Ermenek çok daha net görünür, gaz lambalarının loş ışıklarıyla yetinmek zorunda olan köylere, kendi elektriğini üreten Ermenek ışıl ışıl kendini gösterirdi. Kendi aydınlığını elektrik lambalarıyla sergileyen Ermenek’e uzaktan bakan köylerin ve köylülerin çocukları, bir gün Ermenek’teki bir okula gidip okumanın ve aydınlanmanın hayalini kurardı.

İşte o çocuklardan biri Naci SÖZEN’dir. Kendisi, göz kamaştıran, sıra dışı bir hayatın, kariyerin ve başarının kahramanıdır. Kazancı’da başlayan bu hayat hikayesi ancak ilkokulu bitirinceye kadar doğduğu yerleşim yerinde devam edebilmiş, sonraki yıllar ortaokul, lise ve Hava Harp Okulu tahsili için sırasıyla Ermenek, Karaman ve İstanbul’a uzanmıştır. 1972 yılında teğmen olarak mezun olan Sözen, aynı zamanda Kazancı’dan yetişen ilk subaydır. 1999 yılında Hv. Mu. Kıdemli Albay rütbesiyle emekli olana kadar otuz yıldan fazla Türk Ordusu’nun üniformasını şerefle üzerinde taşımış ve yirmi yedi yıl Türk Silahlı Kuvvetleri’ne subay olarak hizmet etmiştir. Bu zamanın içine birçok başarıyı sığdıran Albay Naci Sözen birçok karargahta ve birçok görevde başarıyla çalışmıştır. Ülke dışında da ABD, Kanada….gibi çok sayıda dış görevde bulunmuş ya da eğitim almıştır. Bir subay olarak mesleğini sürdürürken aynı zamanda eğitim alanında da yüksek öğrenim yaparak diplomalı bir eğitimci olmuş, askerlik mesleğinin son yıllarında ise ülkenin en saygın Hukuk Fakültelerinden biri olan Ankara Hukuk Fakültesi’nden mezun olarak emeklilik döneminde yirmi yıldan fazla bir süre başarılı bir hukukçu olarak Ankara’da avukatlık mesleğini sürdürmüştür. Bu sıra dışı mesleki kariyerinin yanında kendisini farklı kılan bir başka yönü araştırmacı kişiliği ve yazarlığıdır. İsminin önündeki unvan ve sıfatlar ad ve soyadından çok daha fazla ve uzun olan Naci Sözen altmış yıldır araştırmakta, yazmakta ve yazdıklarını bir aydın sorumluluğuyla toplumla paylaşmaktadır. Yazdığı konular çok çeşitlidir; çok farklı alanlarda öğrenim gördüğü resmi eğitim kurumları, geniş bir mesleki ve hayat tecrübesi, hayat boyu süren bir okuma, araştırma, gözlem yapma ve kendini geliştirme disiplini ona bu nitelikleri kazandırmıştır. Yerel, ulusal veya küresel sorunlara ilişkin olsun, tarih, eğitim, toplum veya başka konulara ait olsun ele aldığı her konu iyi kurgulanmış, bir amacı ve işlevi olan yazılardır. Sadece yazmış olmak için yazılan metinleri onun yazdığı yüzlerce yazı arasında aramak boşunadır.

Elinizdeki ‘’ Kazancı ve Kazancılılar Hakkında Bilmek İstediğiniz Her Şey’’adlı eser bu çabanın ve birikimin tacı olmuştur. Altmış yıllık zihinsel ve fiziki bir arşivin ürünü olan bu kitap sadece Kazancı ve Kazancılılar için önemli olan ve onların övünç kaynağı olacak bir eser değil, bütün Ermenek havzası için de önemli bir eser ve kaynak olacaktır. Gönül ister ki buna benzer eserler yöredeki birçok belde ve köyler hakkında da yazılabilsin. Kitap, adına uygun olarak Kazancı’ya dair hemen her konuyu ele almıştır. Yazarın hayatı boyunca özel önem verdiği eğitim konusu; Kazancı’da eğitimin tarihi, öncüleri ve gelişimi kitabın içinde en kapsamlı şekilde yer alan konulardandır. Kazancı’nın kuruluşu, kültürü, meslek öncüleri, halk ozanları, şehitleri, gazileri; yerel dil özellikleri, kelimeleri ve deyimleri; coğrafyası, arazi sahipliği ve bunun geçmişten günümüze değişimi gibi konular ayrıntılı olarak incelenmiştir. Kısaca bu eser, Kazancı’nın ve Kazancı halkının zaman içindeki destansı serüveninin kitabıdır.