Alanya İl olursa Kazancı bağlansın mı

Evet
Hayır
Kararsızım

Sarı Yayla, Batı Toroslar'dan, Orta Toroslar'a kadar (Elmalı'dan - Pozantı'ya) uzanan coğrafi yörede yaşayan insanların yaşam öykülerinden doğan kültürel bir addır. Sarı Yayla'yı diğer yaylalardan farklı kılan, iklimine bağlı olarak oluşan bitki örtüsünün görüntüsüdür.
Ezgide geçen Sarı Yayla şurasıdır denilemez. İklim şartları insanları farklı bir yaşama zorlarken, yaşadıkları güçlükler, ilişkilerden doğan insanların yüreğindeki bir yerdir.
Bilindiği gibi Akdeniz sahil şeridinde yaşayan insanlarımız, baharla birlikte yaylalara çıkarlar. Yüzyıllardır bu tür yaşam biçimini seçen insanlarımıza yörede “göçer” (Yörük) adı verilir.
“Sarı Yayla”, farklı yörelerde farklı söz ve yorumlarla söylenmektedir. Göçerlerin geçtiği yerlerdeki yerleşik insanlarla ilişkilerinden doğmuştur.

Göçerlerin yaylaya yolculuğu uzunca bir zaman alır. Develeri ve diğer hayvanlarıyla kona - göçe yaylasına varır. Bu göç sırasında Yörük, kendine uygun bulduğu yerlerde konaklar, hayvanlarını otlatır. Yerleşik alanlara zarar vermemeye özen gösterilir. İhtiyacı olan sebze ve meyveyi geçtiği yörelerden sağlarlar.

Ermenek ve yöremiz insanları, bu göç sırasında tanırlardı “Göçerleri”. Onlar beraberinde getirdikleri keçiboynuzu, çıra ve kamışı (yazı yazmakta, kaval ve sibek yapımında kullanılırdı) meyve sebze karşılığı değiş-tokuş (mübadele) yaparlardı. Yayladan dönüşte yağ ve yoğurt; un, bulgur, meyve ve sebzeyle değiştirilirdi.

Bu göçler sırasında, yerleşik (köy-kasaba) delikanlısı Yörük kızı Safinaz'a tutulur (aşık olur). Her sabah bahçesinden topladığı en taze meyveleri (elma, erik, armut) ve sebzeleri (salatalık, domates, biber, fasulye, patlıcan vb.) Safinaz'ın obasını kurduğu koyağa götürür (Korunaklı yer). Delikanlının asıl amacı sevdiği yörük kızını görmektir. Alışverişin önüne geçmiştir yüreğindeki sevgi.

Sarı Yaylam da seni yaylayamadım başın kar iken,
Yavru palazımı da avlayamadım tor iken,
Sen de bu güzellik ben de bu gençlik var iken,
Alırım ahımı da koymam sende ay gelin.

Göçerin konaklama süresi, otlağın durumu ve ihtiyaçlarını tamamlamasına bağlıdır. Delikanlı bir sabah bahçeden topladıklarını yine yörük obasına götürür. Ama yörük, obasını erkenden kaldırıp ayrılmıştır. Delikanlı çılgına dönmüştür. Safinaz'ı görebilmek için koyaktan koyağa koşar. Ama yörük çoktan uzaklaşmıştır.

Göçer Yörükler de her koyaklar yurt olur,
Safinaz'ım göçmüş de yüreğime dert olur,
Senin ile de bu ayrılık beni öldürür,
Alırım ahımı da koymam sende ay gelin.

Yüreğindeki Safinaz tutkusu Sarı Yayla'da dillenir.

Keklikten mi aldın sen bu sekişi,
Baykuştan mı aldın sen bu bakışı,
Adını sevdiğim de Zinhar Yokuşu,
Üstünüzden gök öncekli yörük kızı geçti mi?

Çılgına dönen delikanlı, dağlara sorar sevdiğini.

Doku ey sevdiğim kilimler doku,
Erkenden yükletmiş Safinaz'ım deveye yükü,
Adını sevdiğim de Zeyve'nin bükü,
Önünüzden gök öncekli yörük kızı geçti mi?
Dağlar hey!.......

diye bağırır. Feryatlarına bir yanıt alamaz. Artık karamsarlık çökmüştür delikanlının içine.

Hazalı da deli gönül hazalı,
Güz gelince bağlar döker gazeli,
Adını sevdiğim de Türkmen güzeli,
Alırım ahımı da koymam sende ay gelin.
Gelecek baharı bekler delikanlı.

***

Farklı yörelerde, Musa Eroğlu (Mut), Sabri Tapan (Ermenek), Şükrü Çelik (Kör Şükrü/Uğurlu), Nebicik (Göktepe), Bülbül Dayı (Anamur), Mehmet Yılmaz (Elmalı) gibi farklı kişilerden dinlediğim yorumların Sarı Yayla öyküsüdür. Hepsini saygıyla anar; sağ kalanlara esenlik, ölenlere rahmet dilerim.

Mehmet Aydoğdu-05 Mayıs 2007