| ||||||||||
|
| ||||||||||
EN ÇOK OKUNANLAR |
Pekmez Bahane...
28 Mayıs 2010, 10:38 Kasabamızın bağ ve bahçelerinde üzümler toplandı, artık pekmezler küplere dolmak üzere… Malumunuz Ekim ayı pekmez ayı nede olsa bu ay sonuna doğru “Yük Kamyonları” erzakları Büyükşehirlerdeki hemşerilerimize götürmek için bekliyorlar, köyde anne babalarımız yükleri hazırlamışlar, turşu, salca un, bulgur tamamda pekmez bekleniyor, pekmez eksik olduğu zaman yük kamyonlar hareket etmez. Kasabamızda pekmez yapma işi yıllardır aynı yöntem ve uygulamalarla devam etmektedir içersine hiçbir tatlandırıcı, renklendirici gibi kimyevi karışımlarım atılmadığı doğal ortamlarda yani tamamen organik tabir edilen katkısız işlemlerden geçirilerek pekmez yapımı sürdürülmektedir. Yıllardır kasabamızda bu iş bir gelenek olarak yaşatılmaya devam etmektedir. Pekmez yapımı eski kültürümüz bir parçası olarak günümüze kadar gelmiş neredeyse 700 yıllık bir geçmişe sahip bu yöntemde üzüm bağlarında yetiştirilen üzümler, bağ bozumu yapılarak sandıklarda fırınlara (halk dilinde furun) taşınıyor, ayaklara çizmeler giyilerek çiğneniyor üzümlerin şıraları çıkartılıyor. Daha sonra köy evlerinin önüne yapılan fırınlarda kaynatılarak pekmez elde ediliyor. Pekmezin nasıl elde edildiği konusunda daha ayrıntıya inersek şöyle ki; üzümleri şehranada (şıra hane) çiğneyerek şıra elde eldir, şıralar kazanlarda toplanır, Toplanan şırayı akşamdan çalma denilen olayla, Kazana taşlı (gayrak) toprak (yöreye has beyazımsı gri renkte pekmez toprağı) ile çalıp daha sonra alta çöken çökeltiyi atıp üzerindeki berrak şıra alınır, daha sonra bu şıralar furun ocağı üzerindeki ağda tavası dediğimiz büyük kazanlara dökülür. Yakılan ateşler üzerine büyük pekmez kazanlarında kaynatarak pekmez elde edilir. Bu fırınlar özellikle pekmez odunu denilen kuru iledin odunu ( Ladin Agacı) yakılır. Çabuk tutuşan ve alevi çok olan bu odun kullanılır. Kasabamız meralarında kurumuş ve yıkılan bu ladin odunları özellikle pekmez kaynatmalarında kullanılır. Neyse furunda şıralar kıvamına gelene kadar kaynatılır böylece pekmez elde edilir. Pekmez kaynarken “pekmez köpüğü” içmekte ayrı bir tat ve zevktir…
Pekmezini kaynatmış olanlar da, üzüm cuburlarından sirke yapmakla meşgul olurdu. Yani, fırın başında, en az beş aile bulunur, her biri farklı bir iş yapardı, bu arada işin ehli olanlar diğerine yardım ederdi. katılması zamanını, pekmezin çıkarma kıvamını, sirkeye su katılmasını yine işin ehli olanlara sorulurdu. Elde edilen pekmez ise ilk gelen misafirlere tabaklara doldurularak sıcak sıcak ikram ediliyor. Kasabalı yaptıkları bu pekmezin ihtiyaç fazlasını da satarlar. “Kazancı Pekmezi” kaliteli ve bölgede aranan pekmezlerdendir, köylüler eskiden kazancıda bütün aileler pekmez üretirdi, ancak bu günlerde çok az aile pekmez üretimi yapılıyor. Bizde atalarımızdan öğrendiğimiz bu geleneği yaşatıyor ve çocuklarımıza öğretiyoruz.
Yazımın başında pekmez yapımını almayacağım demiştim ama Naci Agbin pekmezle ilgili bir manisini okuyunca dayanamadım hatırladığım kadarıyla biraz anlattım. Bu maninin hikâyesini “maniler” bölümümüzde de bulabilirsiniz maniye şöyle; Tık, Tık, Tıkıda… Pekmez olmuş akıda.. Üşüttüysen, hastaysan, Git doktora bakıda…. Kazancı Kasabası, Merkez Mahallesinde Tıkıda Nine (halk deyişiyle Tıkada Garı ) İşte, böyle neşeli bir fırın başı telaşı yaşanırken, havaların soğuk gitmesi ve gece boyunca kazan başında pekmez savurmuş olması nedenleriyle, rahmetli Tıkıda Nine, üşütmüş, hem öksürüyor, hem de “ hık, hık “ diye yutkunuyormuş.. Bu durumu izleyen ve ona nazı geçen şair ruhlu birisi de, duruma biraz da neşe katmak için Tıkıda Nineye dönmüş ve bu dörtlüğü söylemiş. Halk dilinde, bir kişi hasta olduğunu söylediğinde “git dokdura bir bakıt “ denirdi. Bunun anlamı, doktora muayene ol demekti. Manicimiz, Ninemize “ Tıkıda, tık tık edip durma, bak, pekmezin de kaynadı, hatta, koyulaştı ve akıda oldu. Bırak git, doktora muayene ol “ demek istemişti. Pekmez kıvamını bulduktan sonra çıkarılır, birazı daha da koyulaşması için kazandibinde kaynatılmaya devam edilir ve koyulaştığında çıkarılırdı. İşte, bu koyulaşmış pekmeze de “akıda” denir ve salatalıkla hemen oracıkta ikram edilir, kaklı pekmez yapılır ve bandırma batırılırdı. Bu pekmez yapımı ile ilgili yazımı burada bitirmek istiyorum yoksa bu pekmez faaliyetlerin ayrıntılarıyla yazmakla bitmez Kazancının geçmişinde yaşamış, kültürümüze, yaşantımıza zenginlik ve neşe katmış olan tüm bu insanları da buradan rahmetle anıyoruz... Burada Pekmez bahane önemli olan örf adet anane amacımız gelecek nesillere geleneklerinin aktarılması, kazancının geçmişinde yaşamış, kültürümüze, yaşantımıza zenginlik katan pekmez gibi kendimize has geleneksel ve yöresel adetlerimizi burada anlatmak istedim. İyi günler Hasan KÖKSOY- Hakkari – 10.10.2008 Bu haber 2466 defa okunmuştur.
|
SON YORUMLANANLAR
HABER ARA |
||||||||
|
© 1999 - 2023 haber sitemize girilen ve yüklenen yazı, bilgi belge, içerik ve fotoğrafları Kazancı haber her türlü basım yayın kitap broşür vb işlerde kullanabilir sahipleri bu konuda muvakatname vermiş sayılır. ayrıca sitede yayınlanan her türlü veri kazancı haberden izin almadan kullanılamaz. Haber, Köşe Yazıları ve yorumların sorumluluğu sahiplerine ait olup, sitemiz bu konuda herhangi bir sorumluluk kabul etmez. Altyapı: MyDesign Haber Sistemi |
||||||||||
.jpeg)
