| ||||||||||
|
| ||||||||||
EN ÇOK OKUNANLAR |
Saya Törenleri ve Hatıralar- Vedat ÜNLÜ
26 Mayıs 2010, 17:05 Yöremiz civarının kendine has özelliklerinden birisi olan saya; koyun çobanlarının, çobanlık ücretlerini almak için, yılın belirli aylarında düzenlemiş oldukları törenlere verilen isimdir.
Çobanlarının, çok eskilere dayanan bu geleneksel törenleri, her yılın, Ocak ayının ikinci yarısı içinde, diğer bir ifadeyle koç katımı günlerinden başlayarak, yüzüncü günün sonunda, yani kuzuların anne karnında tüylenmeye başladıkları güne kadar sürer.
Bu günlerde, her oba, köy ve mahallenin çobanları, koyuncuların evlerine ve semt odalarına akşamları gelirler; aşağıda başlangıç dörtlüğünü vereceğimiz şiirleri okuyarak saya törenlerine başlarlar: Selamün Aleyküm beyevleri Bir birinden yeğ evleri Saya geldi duydunuz mu? Selam verdi aldınız mı? Koyunların döl zamanının yaklaşmakta olduğunun bir müjdecisi olan bu mutlu günde, çeşitli deyişlerle kendilerine müjdeler veren çobanlarına koyuncular, maddi durumlarına göre, çeşitli yiyecek ve giyecekler hediye ederler; bazı koyun sahipleri ve çoban ağaları da, çobanları şerefine akşam ziyafeti hazırlayarak, onlara ikramda bulunurlar. Çobanın hakkını toplamak için, koyun sahiplerini dolaşırken söyledikleri deyişlerden en meşhuru şudur:
Bu saya iyi saya Hem yoksula, hem baya Bu saya batıydı, battal adıydı Çöğdüydü, çöğmellediydi Koyunun yüzünü yetirdik Kuzunun tüyünü bitirdik. Güde güde elli güne getirdik Birin de bin olsun koyunum Sağına yattı yozladı Soluna yattı kuzuladı Döndü çarasını yaladı Birin de bin olsun koyunum Bir ala kuzu kuzladı Önüne kodum yaladı Dübü didim meledi Birin de bin olsun koyunum Ama günümüzde yapılan saya törenleri yukarıda anlatılan törenlerden biraz farklıdır. Törene katılan kişiler ve adetler biraz değişmiştir bizim çocukluk yıllarımızda Kazancı kasabasında yaptığımız saya törenleride vardı, daha dün gibi hatırlarım. hatta birkaç defa bende oynadım şimdi oynanıyor mu bilmiyorum. Gelin isterseniz kasabamızda saya oyunu nasıl oynanılır onu hatırlayalım.
Saya oyununu kışın oynanan yaklaşık on kişiden oluşan bir ekiple oynanır.(takriben ocak şubat Aylarıı içerisinde) ekipte; Gelin, Damat, Efe, Şeytan, Ayı, Davulcu, Türküçü, Heybeci, Çuvalcı gibi oyuncular bulunur. Ama herkesin bir görevi vardır. Saya oyunda erkekten bir gelin yapılır. Tabi yanına bir damat. Efeler damadı ve gelini koruru. Ayılar ise önde giderek ziyaret edilecek evlerin kapılarını çalarlar. Heybeci ve çuvalcı evlerden verilen yiyecekleri toplarlar. Şeytanın elinde uzunca bir sırıkla şeytanlık yapması istenir.
Bu oyun akşam saatlerinde başlayarak bütün mahalledeki evleri tek, tek dolaşırlar. Her eve gidildiğinde o evden alınan bahşişe göre gelin oynatılır. Toplanan bahşiş ve heybecilerin, çuvalcıların topladığı (Mısır. Buğday vs) oyun bitiminde toplanarak oyuncular arasında pay edilir.
Hatırladığım kadarıyla aynı gecede evlerin bacalarından aşağıya sepet ve benzeri şeyler salınarak evdeki insanlar onların içine yiyecek koyarlardı. Bu oyunda mahalle halkı hiçbir şekilde sayacılara problem çıkarmaz onların isteklerini geri çevirmezlerdi. Burada önemli olan bu törenlerin git gide unutulmaya yüz tutması ve oyunun şekli ve kostümlerinin değişime uğraması. Adetlerimize sahip çıkalım ve yaşatalım diyorum. Bu haber 2230 defa okunmuştur.
|
SON YORUMLANANLAR
HABER ARA |
||||||||
|
© 1999 - 2023 haber sitemize girilen ve yüklenen yazı, bilgi belge, içerik ve fotoğrafları Kazancı haber her türlü basım yayın kitap broşür vb işlerde kullanabilir sahipleri bu konuda muvakatname vermiş sayılır. ayrıca sitede yayınlanan her türlü veri kazancı haberden izin almadan kullanılamaz. Haber, Köşe Yazıları ve yorumların sorumluluğu sahiplerine ait olup, sitemiz bu konuda herhangi bir sorumluluk kabul etmez. Altyapı: MyDesign Haber Sistemi |
||||||||||
.jpeg)
