| ||||||||||
|
| ||||||||||
SON YORUMLANANLAREN ÇOK OKUNANLAR |
Kazancılıların Siyaset Öncüsü Hacı Muhtar (Hasan ERDEM)
Günümüz gündemini oluşturan 14 Mayıs 2023 Seçiminin sonuçları yoğun şekilde tartışılırken, Kazancı ve Kazancılıların Siyaset öncüsü olan ve hala “Hacı Muhtar” olarak anılmaya devam edilen Merhum Hasan ERDEM anısına, arşivimizdeki bilgileri okuyucularımızla paylaşmak istedim. KAZANCILILARIN SİYASET ÖNCÜSÜ HACI MUHTAR (HASAN ERDEM) ANISINA Merhum Hacı Muhtar Cumhuriyetimizin ilanını takiben “Kayıtsız Şartsız Millet Egemenliği ve Tam Bağımsızlık” ilkeleri doğrultusunda geliştirilen ilk demokrasi döneminde Kazancıda siyaset yaşamının öncüsü olmuş ve geçmişten geleceğe iz bırakmış ilk temsilcisidir. Muhtarımız ve siyaset öncümüz Hasan Erdem, Kazancı Nahiyesi Yukarı Mahallede, İmamlar sülalesinden merhum Hafız Mehmet Efendinin ilk eşinden doğmuş ve bizim çocukluk dönemimiz olan Haziran 1960 haziran ayında kalp krizinden vefat etmiştir. Ülkemizde, tek partili demokrasi döneminin yaşandığı 1930-1950 yıllarında değişik sürelerle Kazancı muhtarı olarak görev yapmış olan Hasan ERDEM, siyasetin ilk temsilcisi sıfatıyla Ermenek ilçesinin siyasetine, hatta Konya’nın siyasetine önemli katkılar yapmıştır. Nitekim, Hacı Muhtar Hasan ERDEM, Ermenek’in efsane Belediye Başkanı merhum Emin Hami KOÇAŞ ile birlikte, 1939-1941 yılları arasında Konya İl Genel Meclisi üyeliği yapmıştır. Bu iki öncü ve ünlü kişi, bin bir güçlüklerle her toplantı zamanında Konya gelirler, il merkezinde siyasetin belirlenmesine çok önemli katkılar yaparlardı. Bu iki kişilik Ermenek ekibi Konya’da çok yüksek seviyede kabul görmekteydi. Konya valisi, emrindeki iki binek aracının birini kendisi kullanırken, diğerini Ermenek ekibine tahsis ediyordu. Hacı Muhtar Hasan Erdem yeniliklere meraklı ve teknik gelişmeleri yakından takip eden bir insandı. Konya toplantılarından her dönüşünde yanında bir teknik ve yenilik ürünü araçla gelirdi. Bir seferinde o günün olumsuz şartlarına rağmen yanında bir teneke soba getirmiş ve evine kurmuştur. Bu yenilik köy halkında inanılması zor bir olay niteliği kazanmış ve sokak arasında “odanın tam ortasında ateş yanıyormuş, gidip bir bakmalı” sözleri yankılanır olmuştur. Ayrıca, sülalesinden zamanında Kıbrıs adasına göç etmiş akrabalarıyla ilişkileri sürdürmüş olup, evinde Kıbrıslı akrabalarından hediye gelen bir keman olduğu söylenirdi. Ermenek ilçesinden 1931-1972 yılları arasında Konya İl Genel Meclisi üyeliğine seçilmiş ve bu görevi icra etmiş olan kişiler arasında Ermenek Merkezi dışından seçilmiş ilk ve tek kişi Kazancılı Hasan ERDEM olmuştur. Bu görevi icra edenlerin tümünün isimleri ve görev dönemleri ile siyasi etkinlikleri Sayın Halit Bardakçı Hocamızın “Bütün Yönleriyle Ermenek” isimli kitabında ayrıntılarıyla birlikte yer almıştır. Hasan Erdem’in muhtarlık yaptığı dönemler bir çok çevresel sorunların yaşandığı ve yeniliklerin hedeflendiği zamanlara rastlamıştır. Zamanın Yolcu Kaymakamı ismiyle anılan Ermenek Kaymakamı Osman Fikri Bey, Ermenek çevresinde yol yapımına çok önem vermiş, Ermenek-Yellibel-Bucakkışla-Karaman yolu yapımı halk-devlet işbirliğiyle (zorunlu,imece usulü) zor şartlarda yapılmış ve motorlu araçlar Ermenek’e ulaşmıştır. Bu yolun yapımında Kazancılılar bizzat çalışarak, yada yerine işçilik ücreti parası ödeyerek katkı sağlamıştır. Karaman yolu ve çevresel yollar tamamlandıkça halkın beklentiside artmış ve Anamur istikametine yol yapılması gündeme gelmiştir. Hacı Muhtar öncülüğünde, Kazancılılar ve çevre köylülerinin hevesli çalışmalarıyla bu yol Kazancıya kadar ulaştırılmıştır. Kazancıdan Anamur sınırına (Çandır boğazı) kadar da Kazancılılar tarafından yapılmıştır. Bu zorlu yol çalışmalarında Kazancı halkının gösterdiği gayretler devlet evraklarına geçmiş ve Konya valiliğinden halkımıza takdir yazıları gelmiştir. Kazancılılar tarafından,Hacı Muhtar ve azaları liderliğinde gayretle yürütülen yol açma çalışmasının Tepecik mahallesinin üzerindeki yamaçlarda sürdüğü sırada, çalışmaları yerinde görmek için gelen Ermenek Kaymakamı (Yolcu Kaymakam) Osman Fikri Beyi ağırlamak için Tepecik mahallesinden Musdul eşi, Anamur kökenli Alime Garı’nın evine davet edilir. Bu hatun çok becerikli, görgülü ve misafirperver bir kadınmış. Kaymakama ve yanındakilere kenger kahvesi denen ve dağlardan toplanan bir çeşit dikenden üretilen kahve ikram edilmiş ve keyifle içilmiştir. Kaymakam ile muhtar (Hasan ERDEM-Hacı Muhtar) ve diğer misafirler keyifle kahve içerken, yoldaki çalışanlar arasında kavga çıkar. Kavgaya karışan Alı Bubalar sülalesinden Topcu Osman (Köksoy) işçilere nezaret eden Muhtarlık temsilcisine (Aza) şiddet uygular. Kavga hemen Kaymakama ve muhtara bildirilir. Karakoldan jandarmalar gelir. Topçu Osman kaçarak Derecikköyde bir yere saklanır. Görüşmeler sonunda anlaşma sağlanır ve taraflar çalışmaya devam ederler. Kazancılı ilk motorlu aracın gelişi, yolun yapılması sonunda, Hacı Muhtar (ERDEM) ve akrabası İmam Hüseyin’in (Eren) ortak satın aldıkları kamyonun gelişiyle yaşanmıştır. Hatta, bu yıllarda GARİN’de obada bulunan İmam Hüseyin amcanın annesi merhume Sultan Ninenin, köyden gelen obacılara “yollarda benim oğlanın tenekeden eşşeğini gördünüz mü?” diye sorduğu anlatılırdı. Hacı Muhtar çok partili dönemin başladığı 1946 yıllarında, Ermenek’te yapılan bir mitingde kürsüye çıkarak uzun bir nutuk atar. Konuşması dinleyicilerde öyle bir etki yapar ki herkes yanındakilere “ bu konuşan adam kim?” sorusunu sormaktadır. Nihayet, konuşan kişinin “Kazancı Muhtarı” olduğu fısıltı halinde yayılır. Bir zamanlar Konya-Ermenek otobüs yolculuğunda yanımda oturan yaşlı bir Cenneli köylü benim Kazancılı olduğumu öğrenince, sizin ünlü bir muhtarınız varmış, Ermenek’te konuşmaları herkesi etkilemiş ve bizim köylerde bir sorun yaşandığında, köylülerimiz “bizim köye Kazancı Muhtarı gibi bir muhtar lazım” demeye başlamışlar diye anlatmıştı. Hacı Muhtar’ın zamanında Anamur Yörükleri ile Kırkkuyu, Bozdağ, İlabadı ve Kızılalan yaylalarının mülkiyeti konusunda tartışmalar çıkmış, kavgalar yaşanmış, mala, ekinlere, yayla evlerine karşılıklı zararlar verilmiştir. Bu zararları Kazancılılar açısından verenler konusunda bir dönem Kazancılı Efe Halil (Yılmaz-Gıldır) öne çıkmış, bir dönemler Pambık Mustafa (Peker) öne çıkmıştır. Anamurlular savcılıklara ve karakollara şikayette bulunarak muhtar ve azaları, bekçiler ve korumacıları suçlu göstermişlerdir. Bu kavgaların şiddetlendiği bir dönemin sonunda Anamur Savcılığı tarafından Hacı Muhtar, Efe Halil ve birkaç kişi aleyhine Silifke Ağır Ceza Mahkemesinde dava açılmıştır. Duruşma zamanı geldiğinde Hacı Muhtar atıyla, diğerleri yürüyerek yola çıkarlar ve uzun bir yolculuk sonunda Silifke’ye varırlar, duruşmalara çıkarlarmış. Bir keresinde Kazancı ekibi Gülnar civarında giderken, Tersakan – Abanoz yönünden aynı duruşmaya giden Yörüklerle birleşirler. Taraflar selamlaşır ve sohbete başlayarak yolculuk devam eder. Kazancı ekibinde bulunan Ali Dağaşan’ın türküler söylediği, fıkralar anlattığı hatta, maniler uyduruuğu yolculuğa neşe kattığı anlatılırdı. Karşılıklı suçlamalar devam ederken Hacı Muhtar sözü alarak “ Anamur ve Kazancı insanının aynı kökten geldiğini, yaylada veya sahilde bir birlerine muhtaç olduğu kavga ve mahkemelerle bir yere varılamayacağı iyi olanın barış ve kardeşlik içinde yardımlaşarak yaşanması olduğunu” anlatarak tarafları yatıştırmıştır. Silifke’de duruşmaya çıkınca şikayetler geri alınmış, uzun ve yorucu yolculuklardan, işlerinden olmaktan ve düşmanlık etmek vazgeçilmiştir. Kazancı muhtarlığının Belediye teşkilatına dönüştürüldüğü 1972 yılı sonrasında arşive kaldırılan muhtarlık karar defterini incelemiştik. Bu tarihi belge niteliğindeki tutanaklardan Hacı Muhtar zamanında alınan karar örnekleri şöyleydi. -Muhtar Hasan ERDEM ve Azalar Hamdi BÜLBÜL, Tahir TUNCEL, Yusuf GÜRBÜZ, Mehmet TOMBUL, Mustafa ÇETİN imzalarıyla alınan, 13.07.1942 günlü ve 17 sayılı karar “köyümüz eski muhtarı Hüseyin GÜZEL’in Mart 1942 ayına ait istihkakı olan 2 lira 20 kuruşun senet mukabilinde varislerine verilmesine karar verildi” şeklinde karardı. - Muhtar Hasan ERDEM ve heyeti tarafından alınan 22.01.1941 günlü ve 13 saylı karar “köyümüzden askere gidenlerin ailelerine eşit olmak üzere, üçer liranın İbrahim karısı….., Mehmet karısı …, Bayram karısı …, Durmuş karısı …., Kerim karısı …., na verilmesine karar verildi.” şeklindeydi. Çok partili demokrasi döneminin başladığı 1950 yılı seçimlerinde, Adnan Menderes liderliğindeki Demokrat Parti iktidar olmuş, Kazancı Muhtarlık seçimini askerden yeni gelmiş olan merhum Nail Gürbüz kazanmıştır. Merhum Nail muhtar bu görevi 27 Mayıs 1960 yılında gerçekleşen ihtilale kadar sürdürmüştür. İhtilal sonrasında kısa süreli olarak öğretmen Sami Tunca ve Yukarı mahalleden Mustafa Turan muhtarlık yapmıştır. Devam eden zaman içinde muhtar Mehmet Ali Güzel ve muhtar Hüseyin Gürbüz, değişen azalar siyasi –idari görev yürütmüşlerdir. Kazancının geçmişinde siyasetin öncülüğünü yapmış olan Hacı Muhtar (Hasan Erdem) başta olmak üzere, zaman içinde görev ve sorumluluk üstlenmiş, emek harcamış, insanların hayatının kolaylaştırılmasına ve modernleşmesine katkı sağlamış muhtarları ve azaları (ihtiyar heyeti üyeleri), bekçileri ve korumacıları rahmetle anıyoruz. Derleyen-Yazan: Av. Naci SÖZEN, Kazancı/ERMENEK- 21 Mayıs 2023
Bu haber 482 defa okunmuştur.
|
HABER ARA |
||||||||
|
© 1999 - 2023 haber sitemize girilen ve yüklenen yazı, bilgi belge, içerik ve fotoğrafları Kazancı haber her türlü basım yayın kitap broşür vb işlerde kullanabilir sahipleri bu konuda muvakatname vermiş sayılır. ayrıca sitede yayınlanan her türlü veri kazancı haberden izin almadan kullanılamaz. Haber, Köşe Yazıları ve yorumların sorumluluğu sahiplerine ait olup, sitemiz bu konuda herhangi bir sorumluluk kabul etmez. Altyapı: MyDesign Haber Sistemi |
||||||||||
.jpeg)
