YOKLUĞU GÖRMEYEN VARLIĞIN KIYMETİNİ BİLMEZ

****

Bugünkü nesil markaya endeksli bugün aldığını yarın beğenmez.

Arkadaşında gördüğünü hemen edinmek ister. Ola ki isteğini babası yerine getirememişse en büyük dert onundur. Yaslara bürünür. Uykuları kaçar. Aşağılık kompleksine kapılır.

****

Bugünkü gençlik yemek beğenmez. Bugünkü gençlik giydiğini beğenmez. Beğenmezler uzar da uzar… En sonunda en yakın çevresine, kendisine kadar dayanır.

***

Dünkü gençlik nasıldı?

Bu soruya tanık olduğum bugüne ışık tutacak birkaç örnekten söz edeceğim. Sene 1978. Ermenek Lisesi’nde öğrenciyiz. Derste beş öğrenci dersin dikkatini dağıtıyor. Öğretmen sadece bir tek öğrenciye hiddetleniyor. O bir tek öğrenci köylü bir arkadaşımız. Öğretmenin söylediği söz ‘’ Senin dersi kaynatmalarına yardımcı olduğun arkadaşların buraya okumaya değil oynamaya geldi, onlar okula gelmese de oynayacaklardı ama sen oynayamayacaktın. Ayağında yırtık bir lastik ya var ya yok, ya sığır peşinde koşacaktın ya davar.’’ Öğretmen kendi yaşadıklarını anlattı. O dönemde yaz dönemi bütünleme sınavları olurdu. Öğretmen sınavlara katılmak için köyünden yürüyerek Ermenek’e gelir, gelirken azığı sırtında. Azığı 3.gün biter. Öğretmen dört gün evin önünde bulunan asma ağaçlarından yapraklar toplayarak yer ve sınavlarına katılır. O asma yaprağını yiyen çocuk o gün bir tek ekmek bulsa altın bulmaktan daha mutlu olurdu. Bugün anlıyorum o öğretmenin her köy çocuğunu gördüğünde kendi çocukluğunu yaşadığını, onun için köylü çocuklarının yanlış yapmalarına tahammülü olmadığını.

****

Kazancı’nın İlk esnaflarından Ömer Şahin’den dinlediğim olay onun için sıradan ama o gün ile bugünü tartıda kefenin ağır tarafında.

***

Ömer Şahin Küçük yaşta annesini babasını kaybeder. Hem öksüz hem yetim kalır. Uzun Yıllar Sarıvadi’de bakırcı yanında çıraklık yapar. Bakırcılık kalaycılık mesleğini öğrenir. Ustalık döneminde Ermenek’e gider. Bir müddet Ermenek’te çalışır. Ermenek’te ustasının kızı ile evlenir. Bir müddet sonra Kazancı’da dükkân açar. Köyün gözünde yeni, acemi. Dönemin muhtarı Mehmet Ali Güzel’lin hanımı yeni ustayı denemek ister. Daha önce başka ustalara kaynak yaptırıp kaynak tutmayan haranıyı verir. Ömer Şahin haranının delik kısmını önce perçinler sonra kaynatır. Haranı sağlamdır. Haranıyı alan muhtarın hanımı haranıyı götüren çırakların avuçlarına erik kurusu doldurur, çıraklar dükkâna sevinerek gelir. Muhtarın hanımı daha sonra evde bakır ne bulmuşsa tamire getirir, kalaya getirir. Teslim etmeye gitmek için çıraklar yarışır. Sebep bir avuç erik kurusu almak. Bugünkü gençlik erik kurusunu bilmez. Verilse tadına bakmaz.

****

Anlatılan olayları sadece çıraklar yaşamamıştır. Ziraat Mektepleri açılana, ilk mezununu verene kadar bölgemizde bütün meyveler; elması, armudu, eriği yabani idi. Adları dağ eriği, dağ armudu idi. Yazlıktı. Olduğu an yenmezse kendi kendine dökülürdü. Depolanmazdı. Satılmazdı.

***

Kışın yiyecek tek bir meyve- geyicek, muşmala hariç- tek bir sebze- lahana hariç- bulunmazdı. Geyicek kendiliğinden tarlanın kıyısında köşesinde biter büyürdü. Yalnızlığı severdi. Yanında yöresinde bir başkası olmazdı. En iyisi bir sepet verirdi. Muşmala dersen dikilmez, çoğaltılmaz. Kıyı köşe bir alıç varsa binde bir kişi aşılardı. Ceviz dersen ona keza. Uğursuzluk getirir diye dikilmezdi. Sincapların diktiği büyüme şansını yakalamışsa ağaç olurdu. Onlar da ya dere kenarlarında ya taş diplerinde olurdu. Her tarlada her kişide bulunmazdı. Her kişide bulunan buğdaydı, mısırdı. Buğday kavrulur, mısır kavrulur leblebi niyetine yenirdi.

****

‘’ Döngel Zeynebim soğan ekmek yiyelim’’ türküsü popiletisini yitirdi.

‘’ Yavan ekmek’’ deyimlerde kaldı.

***

‘’Yokluğu görmeyen varlığın kıymetini bilmez’’diyenler gitti, duyanlar da biletini almış gitmeye hazırlanıyor.

***

İbrahim ŞAHİN