| ||||||||||
|
| ||||||||||
EN ÇOK OKUNANLAR |
Salgın Hastalıklar ve Kültürümüze Etkileri
Sağlık çalışanlarımızın fedarkarlığı ve başarısı her türlü takdirin üzerindedir. Kasabamız bu yönü ile her türlü övgüyü hak edior. Neredeyse her evden bir sağlık çalışanı vardır. Bu bizim için sevindiricidir. BİLİNEN SALGIN HASTALIKLAR VE KÜLTÜRÜMÜZE ETKİLERİ Dünya tarihi boyunca dönem dönem salgın hastalıklarla karşılaşıldı ve bu salgın hastalıklar milyonlarca can kaybına neden oldu. Günümüzde de yeni salgınlar var, örneğin; 2003 yılındaki SARS, 2012 yılındaki MERS, 2013 yılındaki Ebola ve son zamanlardaki Koronovirüs salgını (Covid-19) gibi. DÜNYA TARİHİNDE BİLİNEN ON (10) SALGIN HASTALIK) 1.Çiçek Hastalığı ; Çiçek hastalığı, Mısır dönemine dayanan çok eski bir hastalıktır. Avrupa’da, hastalığın sadece 18. yüzyılda 60 milyon insanı öldürdüğü tahmin edilmektedir. 2.Tüberküloz ; Tüberküloz çok uzun bir süredir varlığını sürdürmektedir. İlk olarak MÖ 3000-2400’den kalma bazı Mısır mumyalarında tespit edilmiştir. Harvard Üniversitesi Kütüphanesi’ne göre Tüberküloz 19. ve 20. yüzyıl başlarında diğer hastalıklardan daha fazla insanı öldürdü. Dünya Sağlık Örgütü’ne göre bugün tüberküloz dünyadaki en büyük katil olan HIV/AIDS‘ten sonra ikinci sıradadır. 2012 yılında 8,6 milyon kişi tüberküloz nedeniyle hastalandı ve 1,3 milyon kişi öldü. Bağışıklık sistemi zayıf olan insanlar (örneğin HIV nedeniyle) tüberküloz hastalığına yakalanma riski çok daha yüksektir. Bu nedenle tüberküloz, HIV/AIDS’in çok sayıda olduğu ülkelerde yaygın olarak görülmektedir. 3.Sıtma ;Sıtma, gelişmekte olan ülkelerde, özellikle hastalıktan kaynaklanan ölümlerin yaklaşık %90‘ının meydana geldiği Sahra Altı Afrika’da hala önemli bir sorundur. Dünya Sağlık Örgütü, 2012 yılında dünya genelinde yaklaşık 207 milyon sıtma vakası olduğunu ve bunun 627.000 kişinin öldüğü tahmin ediyor. Sıtma bir zamanlar Avrupa’da endemikti, ancak 20. yüzyılda ortadan kaldırıldı. Ancak Yunanistan’da 2009’dan bu yana yeni vakalar ortaya çıktı. Hastalığa, enfekte sivrisineklerin ısırıkları yoluyla insanlara bulaşan parazitler neden olmaktadır. 4. Veba Salgını ; MS 541-543‘teki Justinian Veba salgını, tarihin kaydedilen ilk salgınıdır. Çok geniş bir alanda meydana gelmiş ve çok sayıda insanı etkilemiş bir salgındır. Bizans İmparatorluğu’nun imparatoru Justinian’ın adını almıştır. Salgın Etiyopya’da doğdu ve imparatorluğa yayıldı. MS 541’den sonraki iki yüz yıl boyunca salgın sık sık tekrarladı ve sonunda Avrupa’dan Akdeniz’de 100 milyondan fazla insanın ölümüne neden oldu. 5.Kolera ; İlk olarak 1831-1832 yılları arasında Avrupa ve Kuzey Amerika’yı vurdu, ancak Hindistan’da yüzyıllar önce ortaya çıkmıştı. Hastalığın semptomları; şiddetli kramplar, kusma ve ishaldir. Salgın, Avrupa ve ABD’de 19. yüzyılın sonlarına doğru azalmaya başladı, ancak daha fakir ülkelere saldırmaya devam etti. Dünya Sağlık Örgütü, yılda hala 3-5 milyon kolera vakası olduğunu tahmin ediyor. 6.Veba (Kara Ölüm) ;Kara Ölüm (“büyük zulüm” olarak da bilinir), 1300′lerin ortalarında Orta Asya’dan geldi ve Avrupa, Asya ve Afrika’nın bazı bölgelerine ticaret yollarıyla yayıldı. Avrupa nüfusunun yaklaşık %30‘unu ve Çin’deki insanların yarısını öldürdü. Hastalık, ölümün yanı sıra korku, panik ve kargaşa getirdi. İngiltere’de işçi kıtlığı, insanların toprak sahibinin hizmetkarları olduğu has sistemine (toprak işletme sistemi) son verilmesine yardımcı oldu. Daha küçük salgınlar yüzyıllar boyunca devam etti, sonuncusu 1665′te İngiltere’de gerçekleşti. 7.İspanyol Gribi ; 1918 ve 1919 arasında dünya çapında 50 ila 100 milyon kişi “İspanyol grip” hastalığından öldü ( I. Dünya Savaşı’nda 16 milyon insan ölmüştü). Dünya çapında tahminen 500 milyon insan bu salgının üç dalgası sırasında grip oldu. Grip virüsleri gelişmeye ve grip salgınları bugüne kadar korku salmaya devam ediyor. Son zamanlarda ortaya çıkan “domuz gribi (2009)” nin İspanyol Gribi türü olduğu bilinmektedir. Domuz Gribi, Meksika ve ABD’nin güneyinde 576000 kadar insanın ölümüne neden oldu. 8.Çocuk Felci ; Çocuk felci veya tam adı ile felçli poliomyelit; sinir sistemini etkileyen, felç ve ölüme yol açan viral bir hastalıktır. Hastalık 1940‘larda ve 1950‘lerde Avrupa, Kuzey Amerika, Avustralya ve Yeni Zelanda’da pandemik oranlara ulaştı. Salgınlar panik yarattı ve ABD’deki şehirler arasında seyahat yasaklarına yol açtı. Hastalığın 1952‘de nüksettiğinde 3145 Amerikalı çocuk, çocuk felcinden öldü ve 21.269 çocuk felçli kaldı. 9.AIDS-HIV ; “Edinilmiş immün yetmezlik sendromuna neden olan HIV, ilk kez 1981‘de bildirildiğinden beri dünyanın en ciddi sağlık sorunlarından biri haline geldi. HIV’in tam olarak ne zaman ve nereden kaynaklandığını belirlemek zor, ancak 1920‘de hastalığın şempanzelerden insanlara yayıldığı tahmin edilmektedir. İlk vakanın çıkış yerinin Kongo Demokratik Cumhuriyeti olduğu sanılmaktadır. O zamandan beri, dünyanın tüm bölgelerinde yaklaşık 75 milyon insana HIV bulaştı. Dünya Sağlık Örgütü’ne göre Sahra altı Afrika, HIV ile yaşayan her 20 yetişkinden yaklaşık 1’inden ciddi şekilde etkilenmeye devam ediyor. 10.Asay Gribi ; Asya Gribi, 1956‘da Çin’de ortaya çıkan ve 1958‘e kadar süren H2N2 alt tipinin A tipi salgınıydı. Asya gribi, iki yıl içerisinde Çin’in Guizhou eyaletinden Singapur, Hong Kong ve Birleşik Devletler’e yayıldı. Devletlerin Asya gribinin ölüm oranına ilişkin tahminleri değişmekle birlikte Dünya Sağlık Örgütü’ne göre grip yaklaşık 2 milyon ölüme neden oldu. Sadece ABD’den 69.800 ölüm vakası bildirildi. Gelecekte Olabilecek Salgın Hastalıklar Bir sonraki küresel salgın, birçok halk sağlığı uzmanının korkusudur. Hareketliliğin kolaylığı ve günümüzün mutlak küreselleşmesi göz önüne alındığında, nüfusu yok edebilecek hızla yayılan bir hastalığın hayal edilmesi hiç de zor değildir. Bu salgının hayvanlardan gelme olasılığı çok yüksektir. Ülkemiz salgın hastalıklardan en fazla etkilenen ülkelerdendir. Çoğrafi konumu sebebi ile Dünya ülkelerinin büyük çoğunluğunun ticaret yolu üzerindedir. Bu sebeple dışarıdan çok fazla insan ve malzeme hareketi mevcuttur. Hele hele günümüzde çok kısa sürede Dünyanın bir ucundaki bir insan ülkemize gelebilmekte, insandan insana bulaşan salgın hastalıkla karşılaşabilmekteyiz. Bunun en yakın örneğini halen devam eden Koronovirüs salgınında yaşamaktayız. Ancak görüldü ki gerek bilim insanlarımızın çalışmaları, gerek sorumlu Bakanlıklarımız, gerekse sağlık alt yapımız Dünya ya parmak ısırttı. Sağlık çalışanlarımızın fedarkarlığı ve başarısı her türlü takdirin üzerindedir. Kasabamız bu yönü ile her türlü övgüyü hak ediyor. Neredeyse her evden bir sağlık çalışanı vardır. Bu bizim için sevindiricidir. Biz gereken tedbirleri toplu veya bireysel olarak almaya devam edeceğiz. Bu ülkede çalışmaya üretmeye devam edeceğiz. Biz bu bilinçle yaşantımızı, bilgi birikimimizi bizden sonraki kuşaklara aktarmaya devam edeceğiz. İnancımız bize çalışmayı emrediyor. “Hiç ölmeyecekmiş gibi dünya için Yarın Ölecekmiş gibi ahiretimizi için” çalışacağız. Tabi bunu yaparken bizim yetişmemize katkıda bulunan bütün o kültür direklerimize sahip çıkarak, onlara saygıda kusur etmeyerek . Bu düşüncelerle en uzun gün olan 21 Haziran Babalar gününde yaşayan bütün babalarımızın gününü kutluyorum. Ahirete intikal etmiş olan Babalarımızı da rahmet ve minnetle anıyorum. Sevgi ve Muhabbetle kalın. Yılmaz ORTA Burdur MAKÜ Arkeoloji Bölümü Bu haber 1604 defa okunmuştur.
|
SON YORUMLANANLAR
HABER ARA |
||||||||
|
© 1999 - 2023 haber sitemize girilen ve yüklenen yazı, bilgi belge, içerik ve fotoğrafları Kazancı haber her türlü basım yayın kitap broşür vb işlerde kullanabilir sahipleri bu konuda muvakatname vermiş sayılır. ayrıca sitede yayınlanan her türlü veri kazancı haberden izin almadan kullanılamaz. Haber, Köşe Yazıları ve yorumların sorumluluğu sahiplerine ait olup, sitemiz bu konuda herhangi bir sorumluluk kabul etmez. Altyapı: MyDesign Haber Sistemi |
||||||||||
.jpeg)
