Değerli Dostlar, Sevgili Hemşehrilerim.

Daha önceki yazımızda Anadolu’da kurulan uygarlıklardan Frigler ve Lidyalılardan bahsetmiştik. Bunların Anadolu’yu nasıl etkilediklerini anlattık. Tabi Anadolu çok geniş bir coğrafyadır. Her ne kadar gölleri ile beraber  814.578  km2  alana sahip olsada Anadolu, Dünyanın en kıymetli yer üstü ve yer altı madenlerini barındırır bağrında. Coğrafyası, bitki örtüsü, iklimi ve tarihi ile Dünyada daha kıymetli  ikinci bir yer yoktur. Yukarıda verilen haritaya bakarsanız o dönemdeki Anadoluda kurulan ve bir birlerine komşu olan devletleri görebilirsiniz. O zaman ki devlet kavramı şimdiki gibi değildir. Boyutları daha küçük, yönetim şekilleri birbirine benzemektedir. Krallık veya beylikler şeklindedir.

Değerli hemşehrilerim; bizler Kazancılıyız. Yani eski deyimle çayın öte yakası, karşı yakada. Bundan böyle biraz da kendi yöremizde öncelikle ve yakınımızda kimler vardı onlara bakacağız. Böylelikle Yöremizde ve yakınımızda kimlerin olduğuna değineceğiz. Bu bilgiler hem çay, kahve tadında olacak, hem bizi eğlendirecek, eğlenirken de öğreneceğiz. Bildiklerimizi paylaşacağız.

Karaman ve Mut İlleri Yüzey Araştırmaları projesi kapsamından gerçekleştirilen çalışmalar sırasında, Karaman ili Ayrancı ilçesine bağlı Kavuklar Köyü’nün, yaklaşık 3 km kuzeybatındaki Gövezli Tepesi olarak bilinen höyük gerek ebatları gerekse Demir Çağı’na ait zengin çanak çömlek buluntularıyla dikkati çekmiştir. Yaklaşık olarak 450x370 m. ölçülerindeki höyük, birkaç tepeden oluşan yayvan bir görünüme sahiptir. (Karadağ’ın 43 km kuzeydoğusunda kalan yerleşim, verimli bir ova üzerinde, İç Anadolu’yu Kilikya’ya bağlayan önemli yolların kavşak noktasında yer bulunmaktadır.

Yakınımızda yine aynı tarihlerde Gökhöyük vardır. Burası Çumra İlçesine su getirmek amacıyla yapılan kanallar sebebi ile kazılır. Konya Müzeler Müdürlüğü tarafından 2002 – 2005 yılları arasında kurtarma kazıları yapılan Gökhöyük Bağları Höyüğü, Konya ili, Seydişehir ilçesi Gökhöyük ve Kesecik sınırları içinde kalmaktadır. Höyük tam olarak Konya – Antalya Karayolunun Seydişehir ilçesi girişinden ayrılan ve Seydişehirden Gökhöyük/ Ortakaraviran/ Akkise/ Bozkır’a ulaşımı sağlayan yolun 10.kilometresindeki Gökhöyük köyünden, Kuran Köyü’ne doğru giden stabilize yolun 3. kilometresinde bulunan Kuran köprüsünün yaklaşık 400 metre kadar kuzeyinde bulunmaktadır. Kazı esnasında  ciddi şekilde tarihi kalıntılar ele geçer. Konya Arkeoloji Müzesinde bunları görme imkanı vardır. Konyaya giden veya orada ikamet eden hemşehrilerimizden meraklı olan varsa bunu yerine görebilir. Öğretmen olan, Yaşı 18’den küçük olan öğrenciler için Müzeler aynı zamanda ücretsizdir.

 Ermenek İlçesine bağlı Yukarıçağlar Köyü sınırları içerisinde bulunan SİBİDE antik kenti bulunmuştur.   Köyün Osmanlı Dönemindeki adı İzvid-i Ulvi'dir. Cumhuriyet Döneminde İzvit olarak söylenmiştir. Yine Karaman ilinin Ermenek ilçesine bağlı Gökçeseki,  (Eski adı “İmsi” olan köyde)  de Kazı çalışmaları devam etmektedir. Bu konuda Karaman Müze Müdürü ve kazı başkanı Abdülbari Yıldız, ilçe merkezinin yanı sıra, Yukarıçağlar ve Gökçeseki'deki kazıların devam ettiğini, 3 yerinde nekropol alanı olduğunu söylemiştir. (2015 Yılı)  Yukarıçağlar'daki "Sibide" antik kentinde yamaç boyunca teras halinde sıralı, kayaya oyulmuş çok sayıda oda mezar, arkosollü kaya mezarları ile bölgeye özgü lahit kapakları bulunduğunu anlatan Yıldız, "Kaya mezarlarının bazılarında kabaca işlenmiş figürler görülüyor. Milattan sonra 3. yüzyıla tarihlendirilen bir mermer lahit gün yüzüne çıkarıldı. Antik dönemde tahrip edilen lahdin ön yüzünde kitabelik, iki yanında bitkisel bezemeli çelenk yer almakta. Bu önemli bir buluntu. Buna benzer başka lahitler bulmayı umuyoruz." diyor. Görüldüğü gibi çevremizde tarih fışkırıyor. Çünkü bulunduğumuz coğrafya her yönüyle çok kıymetli.  Kazancılı olup da kendi yöremizde bulunan bu yerleri şu ana kadar gezememek, önünden geçip de fark edememek gerçekten çok üzücü.  Bu şekilde baktığımızda etrafımızda kurulan bu uygarlıklarda bir şekilde süresini doldurup tarih sahnesinde silindiler. Geriye onları anlatan bıraktıkları eserle kaldı.

Hepimiz bir şekilde boynunda fotoğraf makinesi olan bir turistle ülkemizin muhtelif yerlerinde bulunurken karşılaşmışızdır. Genelde “ Adamlara bak dünyanın neresinden gelip de bizim yerlerimizde geziyor” dedik. Ama çoğunluğumuz yahu biz niye gezmiyoruz dedik. Bunu da ekonomik sebeplere bağladık. Halbuki bilgi eksikliğimiz, meraksızlığımız, benim gibi ilgisizliğimizden hep boş verdik. Zararın neresinden dönülse kardır. Çünkü bu işin hem kültürel hem de ekonomik boyutu vardır.  Bakın  Çiftçilik yaparak hayatını sürdürmüş olan Tarih yazarlarından MÖ. 7.YY. Antik Yunanistan’da yaşamış   Hesaidos  yazmış olduğu İşler ve Günler adlı eserinde ne diyor ;

                   İlk günde işe başlayana yetişebilir.

   Hep aklında olsun bunlar:

  Ne baharı kaçır, ne de güz yağmurlarını,

              Kış günlerinde oturakalma sakın

  Şehir meydanlarında, ocak başlarında.

  Soğuklar insanı tarladan uzaklaştırır,

  Ama çalışanın yapacak işi vardır evinde.

  Karakışta uyuştun mu açbîlaç kalırsın,

  Ayağını avucuna alır ovar durursun.

  Aylak gezip boş umutlar besliyen adam

  Ekmeksiz kaldığı gün başlar dert yanmaya.

 Geçimi sağlama bağlanmamış yoksul

 Ondan bundan bir şeyler umarak Oturakalır pazar yerlerinde.

 

 

 Sanki kapı önünde günümüzdeki bizleri gözlemlemiş ve bunları bize söylüyor. Kültür böyle bir şey .  Ancak Anadolu’da uygarlık hız kesmeden devam ediyor.  Bu yönüyle baktığımızda Anadolu ileride bir şeye hazırlanıyor. Yani bize Ana Vatan Olmaya. Sanki Alt yapısı hazırlanıyor.

Yazımıza Daha sonra devam edeceğiz. Sevgiyle kalın.  

                                                                                                                                 Yılmaz ORTA