| ||||||||||||
|
| ||||||||||||
EN ÇOK OKUNANLAR |
Döven Sürme Geleneği
Ekin biçme ayrı bir kültür olduğundan birçok geleneği de beraberinde getirir. Sonbahar aylarında ekimi yapılan buğday, özellikle susuz arazilerin vazgeçilmez ürünüdür. Yöre halkı buğdayı hem satmak hem de zahra (zahire) denilen kışlık ihtiyacını karşılamak için eker. Yöre halkı için buğday umuttur, gelecektir, berekettir. Yeşilken gözü, sararınca karnı doyurur. O yüzden hep altın sarısı derler buğdayın rengine…
Mayıs ayının sonuna doğru yavaş yavaş buğdaylar sararmaya başlar. Nihayet haziranın ikinci yarısından itibaren artık biçilmeye hazırdır. Arpa ve buğday, arazinin düz olan kesimlerinde biçerdöver; engebeli ve sarp arazilerde ise orak ve tırpan ile biçilir. Yörede önce arpa sonra buğday biçilir. Temmuz sonu ağustos başlarında ise nohut ve mercimek yolunur.
Ekin biçme ayrı bir kültür olduğundan birçok geleneği de beraberinde getirir. Ekin biçme mevsiminde akşamdan oraklar, ellikler (buğday biçerken ele takılan tahtadan yapılan eldiven) hazırlanır, sabahleyin “besmele”yle yataktan kalkılır, oraklar bilelenir. Gerekli tüm hazırlıklar yapıldıktan sonra tarlanın yolu tutulur. Tarlanın başına varılınca ellikler takılarak ekin biçmeye başlanır. Biçilen buğdaylar deste deste dizilir. Naralar çekilerek çalışanlar coşturulur. Ara sıra eller kulağa atılarak türküler çığırılır:
Ekinin biçimi sırasında söylenen türkülerle birlikte biçicilerin gayretini artırmak için “orak oynatma” diye bir yöntem uygulanır. (Orak oynatma, İki veya daha çok kişinin yan yana durarak, sağa sola yaylanmak suretiyle ileriye hamle yaparak ekin biçmeye denir. Biçim sırasında oraklar ve ellikler aynı sesi çıkarır. Orak oynatma esnasında türküler maniler söylenmesi bir gelenektir.)
Ekinler biçilip destelendikten sonra sıra deste çekmeye gelir. Deste çekme işi, halka bağlı uzun ipler ile veya kıl çulların içine koyarak ta yapılır. (Deste: Sırtta taşınacak kadar birkaç destenin bir araya getirilmesi.) desteler çekilerek harmanlar oluşturulur. Oluşturulan bu harmanlar patoz ile çekilir. Samanlar hayvanlara kış yemi olmak üzere ahır damlarında saklanır.
Patozun olmadığı yerlerde ise bunlar “Döven” ile bu işler görülür. (Döven sürmek; döven ile ahşaptan yapılan, yaklaşık 2 metre uzunluğunda, yarım metre genişliğinde 2 parçanın birleşmesi ile yapılır. Bir yüzeyine desteleri parçalamk için çakmak taşları monte edilir, diğer yüzeyine ise döven süren kişinin ayakta durabilmesi için oyuklar ve bağlantı yerleri yapılır, yapılan bu döven at veya sığırların boyunlarına takılan boyundurugan gelen aparatlara takılır ve böylece harmana çekilen destelerin ezilerek saman ve tanelerin ayrışmasına kadar harman içerisinde sürekli dönerek turlanır. Ara sıra diğren ile harmandaki sap saman karıştırılarak iyice ezilmeleri sağlanır. Harmandaki deste tamamen saman haline gelmesi sonucunda yaba ile rüzgârın yönüne göre ayarlanarak havaya savrulur. Böylece tanelerin ve samanın ayrışması sağlanır. Bazen döven sürmek haftalarca sürer.)
Döven sürmede en zahmetli bölüm, at ve öküzlere düşüyor. Çünkü döven üzerinde bulunan insanı saatlerce harmada belli bir çember etrafında turlamasıdır. Döven sürme işi tamamen insan ve hayvan gücüne dayanır döven işi sabahın çok erken saatlerinde başlayıp akşamın geç vakitlerine kadar devam eder. Döven sürmeyle ilgili yörede birtakım gelenekler de vardır. Döven sürme esnasında dövene çoçuklar binerek oynarlar, sapsaman arasında ulkuluk ararsın (ulkuluk; böceklerin duyday saplarına yaptıkları boncuk biçimindeki yumurta kozalarıdır, bunları çatal iğne ile çocukların elbiselerine takılır, böylece çocukların nazardan korunduğu inanılır. Derleyen: Hasan KÖKSOY 12.07.2006 Bu haber 2732 defa okunmuştur.
|
SON YORUMLANANLAR
HABER ARA |
||||||||||
|
© 1999 - 2023 haber sitemize girilen ve yüklenen yazı, bilgi belge, içerik ve fotoğrafları Kazancı haber her türlü basım yayın kitap broşür vb işlerde kullanabilir sahipleri bu konuda muvakatname vermiş sayılır. ayrıca sitede yayınlanan her türlü veri kazancı haberden izin almadan kullanılamaz. Haber, Köşe Yazıları ve yorumların sorumluluğu sahiplerine ait olup, sitemiz bu konuda herhangi bir sorumluluk kabul etmez. Altyapı: MyDesign Haber Sistemi |
||||||||||||
.jpeg)
